Bağlamayı, istenilen düzeyde
çalabilmek için öncelikle sapta olan el parmaklarınızın (sağ kullanıcılar için
sol el parmakları) diğer el ile senkronize çalışması ve bunun için de
olabildiğince kondisyonlu olması gerekmektedir. Bunun için doğru parmak
pozisyonları ile bol egzersiz çalışmak gereklidir. Bağlama çalarken sol el
parmaklarınızın sapın altına saklanması, ileriye yönelik parmak hızınızı
etkileyeceği için, bağlama çalmaya ilk başladığınızda parmaklarınızın hepsini
perdelere yakın, her an kullanıma hazır halde alıştırmanız yararınıza
olacaktır.
BAĞLAMADA POZİSYON KAVRAMI:
Bağlamada
sap üzerindeki elin durumuna “pozisyon” denir. Pozisyon kavramı, daha rahat, hızlı çalım ve daha net ses çıkartmak için gereklidir. İşin estetik
kısmı da düşünüldüğünde doğru pozisyonda duran el ve parmaklar karşıdan izleyen
için güzel bir görüntü oluşturur. Pozisyon anlayışı kavranıldığında, parmaklar
her an kullanıma hazır hale getirilir. Bu da, yukarıda sayılan durumların
oluşmasını sağlar.
Bağlama
üzerindeki pozisyon kromatik yapı göz önüne alınarak düzenlenmiştir. Bu durumda
işaret parmağı yani 1. Parmak belirleyici olarak kullanılır. Birinci parmağın
yerine göre diğer parmakların konumu belirlenir ve basacağı perdeler
belirlenmiş olur. Pozisyon mantığı ile, parmak numarası kullanılmaya gerek
kalmadan, pozisyonlar kullanılarak parmakların basacağı yerler belirlenmiş
olur.
POZİSYON
|
KULLANILAN NOTA VE
PARMAKLAR
|
|||
1
|
2
|
3
|
4
|
|
1
|
Sİb
|
Sİ
|
DO
|
DO#
|
2
|
Sİ
|
DO
|
DO#
|
RE
|
2px
|
Sİb2
|
DO
|
DO#
|
RE
|
3
|
DO
|
DO#
|
RE
|
Mİb
|
4
|
DO#
|
RE
|
Mİb
|
Mİ
|
5
|
RE
|
Mİb
|
Mİ
|
FA
|
6
|
Mİb
|
Mİ
|
FA
|
FA#
|
7
|
Mİ
|
FA
|
FA#
|
SOL
|
8
|
FA
|
FA#
|
SOL
|
SOL#
|
9px
|
FA#2
|
SOL
|
SOL#
|
LA
|
9
|
FA#
|
SOL
|
SOL#
|
LA
|
10
|
SOL
|
SOL#
|
LA
|
Sİb
|
11
|
SOL#
|
LA
|
Sİb
|
Sİ
|
12
|
LA
|
Sİb
|
Sİ
|
DO
|
2px ve 9px pozisyonları genişlemeleri belirtmektedir. Türk Halk Müziği'nde kullanılan seslerin pozisyonlarını belirlemek için uyarlanmıştır. Pozisyonlar aslında orjinal pozisyonlara çok benzemesine rağmen sadece 1. parmağın yeri 2px de Sİ yerine Sİb2, 9px de FA yerine FA#2 sesine kaydırılır.
KISA BAĞLAMA İÇİN POZİSYONLAR
Kısa sap bağlama için pozisyon mantığı aslında uzun bağlama ile aynıdır. İki bağlama arasında boş tellerin sesleri tize doğru 4 ses oynadığı için pozisyon tablosundaki notaları da 4 ses tizleştirdiğimizde herhangi bir pozisyonun kısa bağlama karşılığını bulabiliriz. Uzun sap bağlamadaki kullanım mantığına sadece üst tel do perdesi eklenebilir. Bu kullanım, 2. pozisyon olarak düşünülebilir.
KISA SAP BAĞLAMA İÇİN
KULLANILAN POZİSYONLAR
POZİSYON
|
KULLANILAN NOTA VE
PARMAKLAR
|
|||
1
|
2
|
3
|
4
|
|
1
|
Mİb
|
Mi
|
Fa
|
Fa#
|
2
|
Mi
|
Fa
|
Fa#
|
Sol
|
2px
|
Mib2
|
Fa
|
Fa#
|
Sol
|
3
|
Fa
|
Fa#
|
Sol
|
Sol#
|
4
|
Fa#
|
Sol
|
Sol#
|
La
|
5
|
Sol
|
Sol#
|
La
|
Sib
|
6
|
Sol#
|
La
|
Sib
|
Si
|
7
|
La
|
Sib
|
Si
|
Do
|
8
|
Sib
|
Si
|
Do
|
Do#
|
9px
|
Sib2
|
Do
|
Do#
|
Re
|
9
|
Si
|
Do
|
Do#
|
Re
|
10
|
Do
|
Do#
|
Re
|
Mib
|
Alper Hocam güzel olmuş eline sağlık.
YanıtlaSilBu yorum yazar tarafından silindi.
YanıtlaSilBu yorum yazar tarafından silindi.
YanıtlaSilPozisyonlar uzun bağlama için ancak, kısa bağlamada da alt teli baz alarak mib-sib eşleştirmesini yaparak pozisyon kavramını uygulayabilirsiniz.
YanıtlaSilÇok teşekkür ederim hocam. Emin olmak için sormuştum.
SilÇok güzel teşekkürler bu buluş için.
SilHocam kısa sap için 2.3. Varsa diğer pozisyonlarıda resimle anlatabilir misiniz lütfen
YanıtlaSilBazı türküler 2. Pozisyonda çalmak için notaya alınmış kısa sapta.ama bilmiyoruz bu pozisyonu.nereyi karar perdesi olarak alacagız
YanıtlaSilOğuzhan Bey, kısa bağlamada 2. pozisyon mi perdesine denk gelir. Bağlama üzerindeki pozisyonları tüm tellere uygulayabiliriz. Bu mantıkla 2. pozisyon orta telde la perdesine denk gelir ki bu da T.H.M' de yüksek çoğunlukla kullanılan karar sesidir. Karar sesini "La" alabilirsiniz.
SilHocam kısa sap içinde pozisyonları resimli yayınlarmısınız
YanıtlaSilHocam bahsettiğiniz la mi akorunun olduğu temel karar değil mi?2.tel 3.perde la? Birde aşağıda biyerde bir pozisyon var hocam sanki
YanıtlaSilEvet la ve mi notalarının aynı anda basıldığı, üst boş telin de la olarak tınladığı sesten bahsediyorum. 2. pozisyonda yazılmış (yani la karar) bir türkü için farklı bir karar pozisyonunda özellikle de yukarıdaki la-la-mi üçlüsünün yaratacağı orjinallikde bir tını yakalamak çok mümkün değildir. Tabi teknik kısmın dışına çıkıp kişisel beğeni ve zevk işin içine girerse işler değişir.
YanıtlaSilAlper Ekmekçi bey çizim olarak bütün pozisyonları sap tamamen görünecek şekilde paylaşırmısınız? Bemol2 leri, ve diyez3 leri. Atlayarak parmaklarımızı perdelere koyduğumuzda pozisyonları doğru bulmuş olurmuyuz? Selamlar.
YanıtlaSilEvet doğru tarif etmişsiniz. Bizim THM’ kullandığımız sesleri çıkartıp tam ve yarım sesler üzerinden kuruyoruz pozisyon mantığını. Kullandığımız sib2, fa#3 vs. Perdeler ise bir alttaki pozisyonun genişlemesi olarak tarif ediliyor. Sadece 1. Parmağın yeri değişiyor.
Silmerhaba hocam kısa bağlamada si b2 de 3. parmağı kullanıyorum.yıllardır da böyle çalıyorum.bir sakıncası var mıdır.
YanıtlaSilTabiki bu işlerde kesin doğru diye birşey yoktur. Kimine doğru gelen kimine yanlış gelir, yaptığımız iş göreceli yanları olan bir iş. Ben yeni başlayanlarda sib2 perdesine 2. Parmağı şart koşuyorum; hem parmakların kromatik kullanım standardını bozmamak açısından, hem de 3. Parmağı kullandığınızda 2. Parmak boşa çıkıyor, bir tane parmağı işlevsiz hale getirmiş oluyorsunuz, bunun için 2. Parmağı kullanmakta fayda var.
Sil