24 Ekim 2014 Cuma

BAĞLAMADA POZİSYON ANLAYIŞI

    Bağlamayı, istenilen düzeyde çalabilmek için öncelikle sapta olan el parmaklarınızın (sağ kullanıcılar için sol el parmakları) diğer el ile senkronize çalışması ve bunun için de olabildiğince kondisyonlu olması gerekmektedir. Bunun için doğru parmak pozisyonları ile bol egzersiz çalışmak gereklidir. Bağlama çalarken sol el parmaklarınızın sapın altına saklanması, ileriye yönelik parmak hızınızı etkileyeceği için, bağlama çalmaya ilk başladığınızda parmaklarınızın hepsini perdelere yakın, her an kullanıma hazır halde alıştırmanız yararınıza olacaktır.
BAĞLAMADA POZİSYON KAVRAMI:
       Bağlamada sap üzerindeki elin durumuna “pozisyon” denir. Pozisyon kavramı, daha rahat, hızlı çalım ve daha net ses çıkartmak için gereklidir. İşin estetik kısmı da düşünüldüğünde doğru pozisyonda duran el ve parmaklar karşıdan izleyen için güzel bir görüntü oluşturur. Pozisyon anlayışı kavranıldığında, parmaklar her an kullanıma hazır hale getirilir. Bu da, yukarıda sayılan durumların oluşmasını sağlar.
     Bağlama üzerindeki pozisyon kromatik yapı göz önüne alınarak düzenlenmiştir. Bu durumda işaret parmağı yani 1. Parmak belirleyici olarak kullanılır. Birinci parmağın yerine göre diğer parmakların konumu belirlenir ve basacağı perdeler belirlenmiş olur. Pozisyon mantığı ile, parmak numarası kullanılmaya gerek kalmadan, pozisyonlar kullanılarak parmakların basacağı yerler belirlenmiş olur. 







POZİSYON
KULLANILAN NOTA VE PARMAKLAR

1
2
3
4
1
Sİb
DO
DO#
2
DO
DO#
RE
2px
Sİb2
DO
DO#
RE
3
DO
DO#
RE
Mİb
4
DO#
RE
Mİb
5
RE
Mİb
FA
6
Mİb
FA
FA#
7
FA
FA#
SOL
8
FA
FA#
SOL
SOL#
9px
FA#2
SOL
SOL#
LA
9
FA#
SOL
SOL#
LA
10
SOL
SOL#
LA
Sİb
11
SOL#
LA
Sİb
12
LA
Sİb
DO

2px ve 9px pozisyonları genişlemeleri belirtmektedir. Türk Halk Müziği'nde kullanılan seslerin pozisyonlarını belirlemek için uyarlanmıştır. Pozisyonlar aslında orjinal pozisyonlara çok benzemesine rağmen sadece 1. parmağın yeri 2px de Sİ yerine Sİb2, 9px de FA yerine FA#2 sesine kaydırılır.

KISA BAĞLAMA İÇİN POZİSYONLAR

Kısa sap bağlama için pozisyon mantığı aslında uzun bağlama ile aynıdır. İki bağlama arasında boş tellerin sesleri tize doğru 4 ses oynadığı için pozisyon tablosundaki notaları da 4 ses tizleştirdiğimizde herhangi bir pozisyonun kısa bağlama karşılığını bulabiliriz. Uzun sap bağlamadaki kullanım mantığına sadece üst tel do perdesi eklenebilir. Bu kullanım, 2. pozisyon olarak düşünülebilir.

KISA SAP BAĞLAMA İÇİN
KULLANILAN POZİSYONLAR
POZİSYON
KULLANILAN NOTA VE PARMAKLAR

1
2
3
4
1
Mİb
Mi
Fa
Fa#
2
Mi
Fa
Fa#
Sol
2px
Mib2
   Fa
Fa#
Sol
3
Fa
Fa#
Sol
Sol#
4
Fa#
Sol
Sol#
La
5
Sol
Sol#
La
Sib
6
Sol#
La
Sib
Si
7
La
Sib
Si
Do
8
Sib
Si
Do
Do#
9px
Sib2
Do
Do#
Re
9
Si
Do
Do#
Re
10
Do
Do#
Re
Mib


16 yorum:

  1. Alper Hocam güzel olmuş eline sağlık.

    YanıtlaSil
  2. Bu yorum yazar tarafından silindi.

    YanıtlaSil
  3. Bu yorum yazar tarafından silindi.

    YanıtlaSil
  4. Pozisyonlar uzun bağlama için ancak, kısa bağlamada da alt teli baz alarak mib-sib eşleştirmesini yaparak pozisyon kavramını uygulayabilirsiniz.

    YanıtlaSil
    Yanıtlar
    1. Çok teşekkür ederim hocam. Emin olmak için sormuştum.

      Sil
    2. Çok güzel teşekkürler bu buluş için.

      Sil
  5. Hocam kısa sap için 2.3. Varsa diğer pozisyonlarıda resimle anlatabilir misiniz lütfen

    YanıtlaSil
  6. Bazı türküler 2. Pozisyonda çalmak için notaya alınmış kısa sapta.ama bilmiyoruz bu pozisyonu.nereyi karar perdesi olarak alacagız

    YanıtlaSil
    Yanıtlar
    1. Oğuzhan Bey, kısa bağlamada 2. pozisyon mi perdesine denk gelir. Bağlama üzerindeki pozisyonları tüm tellere uygulayabiliriz. Bu mantıkla 2. pozisyon orta telde la perdesine denk gelir ki bu da T.H.M' de yüksek çoğunlukla kullanılan karar sesidir. Karar sesini "La" alabilirsiniz.

      Sil
  7. Hocam kısa sap içinde pozisyonları resimli yayınlarmısınız

    YanıtlaSil
  8. Hocam bahsettiğiniz la mi akorunun olduğu temel karar değil mi?2.tel 3.perde la? Birde aşağıda biyerde bir pozisyon var hocam sanki

    YanıtlaSil
  9. Evet la ve mi notalarının aynı anda basıldığı, üst boş telin de la olarak tınladığı sesten bahsediyorum. 2. pozisyonda yazılmış (yani la karar) bir türkü için farklı bir karar pozisyonunda özellikle de yukarıdaki la-la-mi üçlüsünün yaratacağı orjinallikde bir tını yakalamak çok mümkün değildir. Tabi teknik kısmın dışına çıkıp kişisel beğeni ve zevk işin içine girerse işler değişir.

    YanıtlaSil
  10. Alper Ekmekçi bey çizim olarak bütün pozisyonları sap tamamen görünecek şekilde paylaşırmısınız? Bemol2 leri, ve diyez3 leri. Atlayarak parmaklarımızı perdelere koyduğumuzda pozisyonları doğru bulmuş olurmuyuz? Selamlar.

    YanıtlaSil
    Yanıtlar
    1. Evet doğru tarif etmişsiniz. Bizim THM’ kullandığımız sesleri çıkartıp tam ve yarım sesler üzerinden kuruyoruz pozisyon mantığını. Kullandığımız sib2, fa#3 vs. Perdeler ise bir alttaki pozisyonun genişlemesi olarak tarif ediliyor. Sadece 1. Parmağın yeri değişiyor.

      Sil
  11. merhaba hocam kısa bağlamada si b2 de 3. parmağı kullanıyorum.yıllardır da böyle çalıyorum.bir sakıncası var mıdır.

    YanıtlaSil
    Yanıtlar
    1. Tabiki bu işlerde kesin doğru diye birşey yoktur. Kimine doğru gelen kimine yanlış gelir, yaptığımız iş göreceli yanları olan bir iş. Ben yeni başlayanlarda sib2 perdesine 2. Parmağı şart koşuyorum; hem parmakların kromatik kullanım standardını bozmamak açısından, hem de 3. Parmağı kullandığınızda 2. Parmak boşa çıkıyor, bir tane parmağı işlevsiz hale getirmiş oluyorsunuz, bunun için 2. Parmağı kullanmakta fayda var.

      Sil